Oleh
Mohd Sukki Othman
Huruf al-Ba’ ( حرف الباء ).
(a) al-Ilsoq ( الإلصاق ). Ini merupakan makna asal bagi huruf Ba’. Makna ini tidak terpisah daripada huruf Ba’ walaupun ketika ia membawa makna yang lain daripadanya. Sehubungan dengan itu Sibawayh telah menetapkan bahawa inilah sahaja makna yang terdapat pada huruf Ba’. Al-Ilsoq ( الإلصاق ) mengandungi dua makna iaitu:
(i) Makna Hakiki: Contohnya adalah seperti dalam ayat berikut:
وقفتُ بالباَبِ
(ii) Makna Majazi: Contohnya adalah seperti dalam ayat berikut:
(b) al-Isti’anah ( الاستعانة ). Ia biasanya datang sebelum kata nama alat ( اسم الآلة ). Contohnya ialah:
(c) al-Sababiah wa al-Ta’lil ( السببية والتعليل ). Ia membawa makna sebab dan punca berlakunya sesuatu. Contohnya ialah:
مَاتَ بِالجوْعِ (أي: سبب الجوع)
(d) al-Ta’diah ( التعدية ). Ia juga dinamakan sebagai Ba’ al-Naql ( باء النقل ). Peranannya adalah seperti huruf Hamzah yang bertindak menukarkan kata kerja lazim ( فعل لازم) kepada kata kerja melampau (فعل متعدي ). Contohnya ialah:
(e) al-Qasam ( القَسَم ). Ia ialah huruf ba’ yang didahului dengan kata kerja yang menunjukkan al-Qasam (sumpah). Contohnya ialah:
(f) al-Muqabalah ( المقابلة ). Ia juga dinamakan sebagai al-‘Iwadh ( العوض ). Ia membawa maksud menukar atau menggantikan sesuatu dengan sesuatu yang lain. Contohnya ialah:
(g) al-Zorfiah ( الظرفية ). Ia ialah huruf ba’ yang datang sebelum zarf zaman dan zarf makan ( ظروف الزمان والمكان ). Ia membawa makna fi ( في ). Contohnya ialah:
(h) al-Musohabah ( المصاحبة ). Ia membawa makna ma’a ( مع ) yang bermaksud bersama. Contohnya ialah:
(i) al-Tab’idh ( التبعيض ). Ia membawa makna min ( مِنْ ) yang bermaksud dari / daripada / sebahagian darinya. Contohnya ialah:
(j) al-Ghayah ( الغاية ). Ia membawa makna ila (إلى ) yang bermaksud ke/kepada. Contohnya ialah:
وقد أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي من السِّجنِ – يوسف 100 ( بي = إلَيَّ )
Ba' Za'idah (باء زائدة )
(a) Pada pelaku (الفاعل ). Contohnya ialah:
وَكَفَى بِاللهِ شَهِيْداً – النساء 79 (أي: كفى الله شهيدا)
(b) Pada objek ( المفعول به ). Contohnya ialah:
(c) Pada subjek (المبتدأ ). Contohnya ialah :
(d) Khabar Laisa (خبر ليس ). Contohnya ialah:
(e) al-Nafs dan al-'Ain (النفس والعين ). Contohnya ialah:
جاءَ زيدٌ بِنفْسِهِ
رأيْتُ الأَمٍيْرَ بِعَيْنِهِ
Huruf Min (مِنْ )
(a) al-Ibtida' (الابتداء ). Ia menunjukkan kepada makna permulaan bagi sesuatu tempat atau masa. Contohnya ialah:
جِئْتُ مِنْ الحَدِيْقَةِ إلى البيْتِ (مِنْ هنا: المكانية)
سافَرْتُ مِن شَهرٍ إلى آخر (مِن هنا: الزمانية)
(b) al-Tab'idh (التبعيض ). Ia memberi makna ba'dho ( بَعْض ) yang bermaksud sebahagian. Contohnya ialah:
(c) al-Bayan (البيان ). Ia berperanan menerangkan sesuatu yang samar pada maknanya (بيان الجنس ). Kebanyakan min (من ) dari jenis ini terletak selepas Ma (ما ) dan Mahma (مهما ). Contohnya ialah:
(d) al-Ta'kid ( التأكيد ). Huruf min di sini hanyalah sebagai huruf tambahan dan berperanan untuk mengukuhkan lagi ayat. Syarat bagi min tambahan ini ialah ianya hendaklah didahului dengan Nafi (النفي ), Nahi (النهي ) atau Istifham ( ( الاستفهام. Contohnya ialah:
ماَ جَاءَنا مِنْ بَشَرٍ
(e) al-Zarfiah (الظرفية ). Ia membawa makna fi (في ). Contohnya ialah.
(f) al-Sababiah dan al-Ta'lil (السببية والتعليل ). Ia membawa makna sebab atau punca. Contohnya ialah:
هَرَبَ مِن خَوْفِهِ (أيْ: بسبب خوفه)
Huruf Ila (إلى )
(a) al-Intiha' (الانتهاء ). Ia membawa makna akhir bagi sesuatu masa (الزمانية) atau tempat (المكانية ). Contohnya ialah:
وأتموا الصِّيام إلى اللّيلِ – البقرة 187 (الزمانية)
(b) al-Musohabah (المصاحبة ). Ia memberi makna ma'a (مَعَ ) yang bermaksud bersama. Contohnya ialah:
فلانٌ حَلِيمٌ إلى أَدبٍ وعِلْمٍ
(c) 'Inda (عند ). Ia juga dinamakan sebagai al-Mubayyanah (المبينة ). Ia biasanya terletak selepas sesuatu yang membawa erti suka atau benci, fi'il ta'ajub (فعل تعجب ) atau ism tafdhil (اسم تفضيل ). Contohnya ialah:
No comments:
Post a Comment